skip to Main Content

Groen gas als vervanger van fossiele brandstoffen

Groen gas levert een essentiële bijdrage aan de klimaat- en energietransitie. Daarnaast vraagt de opwekking van groen gas relatief weinig fysieke ruimte ten opzichte van de hoeveelheid duurzame energie die eruit komt.

Groen gas is CO2-neutraal
Perfect voor oude woningen die niet van het gas af kunnen
1 biogasinstallatie staat gelijk aan 71 hectare zonnepanelen of 15 windmolens!

In 2 minuten het belang van biogas in de energietransitie

Jouw vragen beantwoord

Wetgeving

Eisen co-producten

De co-producten moeten voldoen aan de eisen van Bijlage Aa, onderdeel IV van de uitvoeringsregeling meststoffenwet. De handhaving hiervan ligt bij de NVWA en de omgevingsdienst.

Better Biomass criteria voor duurzaamheid

Daarnaast moeten ze voldoen aan de criteria van Better Biomass. Het Better Biomass schema is door de Europese Commissie erkend als een vrijwillig schema dat voldoet aan de eisen van de Richtlijn Hernieuwbare Energie (ook wel bekend als de RED II) om aan te tonen dat de relevante duurzaamheidscriteria voor biomassa worden nageleefd. Het schema is ook goedgekeurd door de Minister van Economische Zaken en Klimaat als bewijs dat wordt voldaan aan de eisen in de “Regeling conformiteitsbeoordeling vaste biomassa voor energietoepassingen.” De certificeringsregeling wordt uitgevoerd door het internationaal erkende ISCC.

Veilig gebruik van digestaat als meststof

Het restproduct uit de vergister, ook wel digestaat genoemd, mag alleen gebruikt worden als organische meststof als het 100% van organische oorsprong is. Indien dit niet het geval is, mag het niet als meststof worden gebruikt, omdat het dan in de voedselketen terecht kan komen. Hiervoor gelden nationale en Europese voorschriften. Bekijk de voorschriften.

Elke in- en uitgaande vracht mest (digestaat) wordt gewogen, bemonsterd door een onafhankelijke monsternemer en geanalyseerd door een geaccrediteerd laboratorium. De NVWAen de omgevingsdienst zijn verantwoordelijk voor de inspectie en handhaving hiervan.

Nee, bij veel van onze installaties maken we geen gebruik van subsidies.

In Europa zijn er richtlijnen die aangeven welke materialen wel en niet in een biogasinstallatie mogen worden verwerkt. In Nederland zijn deze regels nog verder aangescherpt. Het type vergister dat je hebt, bepaalt ook welke regels van toepassing zijn. Er zijn grofweg drie typen vergisters: monovergisters, co-vergisters en allesvergisters. Voor elk type vergister gelden andere regels, die we hieronder voor je op een rijtje hebben gezet.

Monovergisters

Monovergisters verwerken slechts één materiaal, alleen mest óf alleen plantaardige producten.

Co-vergisters

In co-vergisters mag naast mest maximaal 50% aan andere organische stoffen worden toegevoegd. Welke materialen erin mogen, wordt bepaald door de zogenaamde “positieve lijst“. Dit is een lijst van organische grondstoffen die aan strenge eisen voldoen, waardoor het eindproduct van co-vergisters veilig kan worden gebruikt als meststof in de landbouw. Enkele voorbeelden van deze materialen zijn:

  • sojahullen
  • maisgluten
  • sheanutmeel
  • graanmix
  • zonnebloemschroot

Plantaardige vergisters

Een plantaardige vergister lijkt veel op een co-vergister, maar er wordt geen mest mee vergist. In dit type vergister worden alleen organische restproducten van de “positieve lijst“ gebruikt. Hierdoor blijft ook na vergisting plantaardig materiaal over dat kan worden gebruikt als vervanger van dierlijke meststof.

Afvalvergisters

Zoals de naam al doet vermoeden, kunnen in afvalvergisters alle materialen die geschikt zijn voor vergisting worden verwerkt, zo ook rioolslib en slachtafval. Het eindproduct kan echter niet worden gebruikt als veilige meststof, omdat het mogelijk verontreinigd is met bijvoorbeeld medicijnresten en zware metalen. Daarom moet dit eindproduct als gewoon afval worden verwerkt.

BioValue heeft géén afvalvergisters en is ook niet van plan deze te ontwikkelen. 

Dat zijn inderdaad de verhalen die het nieuws halen en helaas zijn er altijd bedrijven, in welke sector dan ook, die niet ethisch handelen. Gelukkig zijn deze praktijken door beter en intensiever toezicht flink afgenomen.

BioValue doet uiteraard geen van deze praktijken en is op elk onderdeel van haar bedrijfsvoering gecertificeerd. Ons belang ligt bij het produceren van zoveel mogelijk groene energie. We zijn geen handelaar van mest en het aantasten van de biologie in onze vergisters met illegale chemische middelen is ook verre van wat wij willen.

Biogasinstallaties brengen, net als andere sectoren, risico’s met zich mee voor werknemers en voor de omgeving, zoals geur-, geluids-, veiligheids- en milieurisico’s. Om deze risico’s te beperken, is het de verantwoordelijkheid van de biogasproducent om verschillende voorschriften en protocollen te hanteren, eventueel aangevuld met niet-verplichte certificering. De voorschriften worden, afhankelijk van de grootte van de installatie, vastgelegd in vergunningen.

Veiligheidsvoorschriften voor mens en milieu.

Om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk risico’s zijn voor werknemers en de omgeving, worden er verschillende veiligheidsmaatregelen genomen. Eén van deze maatregelen is de Quantitative Risk Analysis (QRA), waarbij alle risico’s van het productieproces worden bekeken en beoordeeld. Hierdoor wordt de kans op ongelukken zo klein mogelijk gemaakt.

Ook zijn biogasbedrijven verplicht om een Explosieveiligheidsdocument (EVD) op te stellen volgens het “Arbeidsomstandighedenbesluit”. Dit document bevat informatie over explosierisico’s, veilige werkplekken, persoonlijke beschermingsmiddelen, ATEX-zonesindeling en maatregelen om explosies te voorkomen en schade te beperken. Artikel 3.5 beschrijft welke apparatuur in een ATEX-zone mag worden gebruikt en aan welke eisen deze moet voldoen.

De omgevingsdiensten, veiligheidsregio en arbeidsinspectie houden toezicht op deze regels. Voor meer informatie over explosieveiligheid, kun je terecht op de website van de overheid: https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/explosieveiligheid-atex.

Milieu & productie

Bij de productie van groen gas wordt ongeveer 8% van de opgewekte energie gebruikt om het proces draaiende te houden. Voornamelijk gaat het hierbij om het verwarmen van de silo’s in de winter en het zuiveren van het gas tot aardgaskwaliteit.

Dat betekent dat nog steeds 92% van de opgewekte energie overblijft als resultaat. De cijfers die wij naar buiten communiceren zijn vrijwel altijd de netto cijfers waarbij het energieverbruik al is meegenomen.

Groen gas is opgenomen in het klimaatakkoord omdat het een klimaatneutrale energiebron is. Want hoewel er CO2 vrijkomt bij de verbranding van groen gas, leidt dit niet tot een verhoging van het CO2-gehalte in de atmosfeer. Dit komt doordat groen gas onderdeel is van de korte koolstofkringloop.

Vergisting en de korte koolstofkringloop

Binnen de korte koolstofkringloop vallen planten en gewassen die in één seizoen groeien, bloeien en sterven. Tijdens het groeien nemen de planten CO2 op uit de lucht. Als deze planten op natuurlijke wijze vergaan of in de maag van mens of dier worden verteerd, komt de CO2 weer terug in de atmosfeer.

Productie van groen gas

Vergisting werkt op dezelfde manier. Onder zuurstofloze omstandigheden worden de planten afgebroken en vergist. Hierbij ontstaat CH4 (gas/methaan) en CO2. Het CH4 wordt gebruikt als duurzame bron van energie, namelijk groen gas, terwijl de CO2 weer vrijkomt of wordt opgeslagen.

De lange koolstofkringloop

In de korte koolstofkringloop is er dus sprake van een evenwicht van het CO2-gehalte in de atmosfeer, in tegenstelling tot de lange koolstofkringloop.

Olie en aardgas

Een voorbeeld van de lange koolstofkringloop is de opgraving van olie of gas dat al miljoenen jaren diep onder de grond zit. Bij de verbranding hiervan komt de oude CO2 weer vrij, wat leidt tot een toename van het CO2 gehalte in de atmosfeer. Deze toename van broeikasgassen is een belangrijke oorzaak van klimaatverandering.

Verbranding van biomassa

Een ander voorbeeld van de lange koolstofkringloop is de verbranding van houtige biomassa. Dit wordt vaak verward met de productie van groen gas.

In biomassacentrales worden bomen verbrand die al decennialang CO2 hebben opgenomen. Dit komt allemaal weer vrij in de lucht. Voordat een nieuwe boom dezelfde hoeveelheid CO2 heeft opgenomen als de boom die werd verbrand, duurt het tientallen jaren tot enkele eeuwen, afhankelijk van het type boom en de groeiomstandigheden. Dit proces draagt dus bij aan de toename van CO2 in de atmosfeer en is daarom niet klimaatneutraal.

In dit rapport van de WUR is dit onderwerp, evenals meer informatie over methaan, uitgebreid beschreven.

We willen inderdaad af van het gebruik van fossiel aardgas, omdat dit bijdraagt aan de toename van broeikasgassen in de atmosfeer. Groen gas is daarentegen even duurzaam als groene stroom die wordt opgewekt door middel van zonnepanelen of windmolens.

In een ideale situatie vervangen we waar nodig fossiel aardgas door groen gas. Dit is bijvoorbeeld het geval in sectoren, gebouwen en bedrijven die niet snel kunnen overschakelen naar alternatieve energiebronnen. In alle andere situaties streven we ernaar het gebruik van fossiel aardgas af te bouwen.

Co-vergisting levert een hoger biogas rendement op.

In de onderstaande tabel kun je de opbrengst van mest vergelijken met verschillende co-producten. Het verschil is aanzienlijk.

Deze hogere biogasopbrengst zorgt voor een efficiënter proces en geeft je als biogasproducent meer financiële zekerheid.

Verschil in dagverse mest en niet dagverse mest

Daarnaast is er ook nog een verschil in opbrengst tussen dagverse mest (of uurverse mest) en niet dagverse mest (drijfmest). Dagverse levert ongeveer 22 m³ groen gas per ton input op, terwijl dit bij drijfmest daalt naar 13 m³ groen gas per ton. Dat is een afname van 41%. Daarom gaat de voorkeur uit naar de vergisting van dagverse mest.

BioValue draagt bij aan verschillende Sustainable Development Goals (SDG’s) die zijn opgesteld door de Verenigde Naties, met als doel om tegen 2030 een duurzamere wereld voor iedereen te realiseren. Hieronder volgt een uitleg van hoe onze activiteiten bijdragen aan enkele van deze doelstellingen:

SDG 1: Geen armoede.

In Afrikaanse landen biedt biogas tal van mogelijkheden. Het digestaat wordt gebruikt als meststof, waardoor de opbrengst van gewassen verbetert. Kunstmest is vaak te kostbaar of niet verkrijgbaar. Bovendien dient biogas als een schone brandstof voor koken, ter vervanging van brandhout, dat veel giftige stoffen uitstoot bij verbranding. Daarom steunen wij Stichting Afrisol, die biogasprojecten in Afrika bevordert en uitvoert.

SDG 7: Betaalbare en schone energie.

Als hoofdactiviteit produceert BioValue duurzame energie, zoals groengas en bio-LNG, waarmee we bijdragen aan het bevorderen van betaalbare en schone energieoplossingen.

SDG 11: Duurzame steden en gemeenschappen.

Door groengas te gebruiken als energiebron, kunnen gebouwen en industrieën hun afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen, waardoor ze hun bijdrage leveren aan het creëren van duurzamere steden en gemeenschappen.

SDG 13: Klimaatactie.

Biogas en de meststof digestaat dragen beide bij aan het verminderen van het CO2-gehalte in de atmosfeer. Biogas maakt deel uit van de korte koolstofkringloop, waarbij er geen fossiele CO2 vrijkomt bij verbranding. Digestaat, dat overblijft na de vergisting van organische restproducten, fungeert als een alternatief voor kunstmest. Dit is met name belangrijk omdat de productie van kunstmest veel fossiele energiebronnen verbruikt.

Hoe zorgen we voor een tevreden omgeving?

Elk bedrijf moet ervoor zorgen dat de werkzaamheden gebeuren op zo’n manier dat de omgeving er geen overlast van ervaart. Zo zorgen wij er altijd voor dat:

  • we werken met de best beschikbare technieken
  • er geen geur- of geluidsoverlast is
  • we voldoen aan minimaal alle gestelde voorwaarden
  • er goede communicatie is met omwonenden

Groen gas in vergelijking met zonne- en windenergie

In dit voorbeeld nemen we 1 biogasinstallatie die 8 miljoen kuub groen gas produceert. Zoals in Cothen. Wanneer je al het groen gas omzet in elektriciteit produceer je evenveel energie als 71 hectare zonnepanelen of 15 windmolens.

1 biogasinstallatie

=

15 windmolens

of

71 hectare zonnepanelen

Peters Biogas vanuit het land

Hoeveel energie produceert 1 vergister?

Een kleine installatie begint bij de productie van een paar duizend kuub groen gas per jaar. De grotere installaties kunnen wel meer dan 30 miljoen kuub groen gas produceren.

En mest levert per eenheid 20 kuub biogas op, terwijl een organisch restproduct zoals afgekeurd sheanutmeel wel 585 kuub biogas kan opleveren.

Het kan dus allemaal erg verschillen…

Maar één ding is duidelijk, er zijn nog heel wat installaties nodig om het doel te bereiken. In 2030 willen we in Nederland 2 miljard kuub groen gas produceren, terwijl we nu op een productie van 0,3 miljard kuub zitten.

Wat gaat er in de vergister?

Alles wat in de vergister gaat wordt geregistreerd en moet voldoen aan allerlei voorwaarden, onder andere:

  • Niet meer geschikt als diervoeder
  • CO2-neutraal
  • Geen energiegewas
  • Uitsluitend van organische afkomst

Enkele voorbeelden van organische restproducten zijn sojahullen, maisgluten, sheanutmeel, graanmix of zonnebloemschroot.

De ISCC is de instantie die uitsluitend organische stoffen controleert op duurzaamheid.

Wat komt er uit de vergister?

Wanneer al het gas uit de restproducten is gehaald blijft er nog wat over in de vergistingssilo: digestaat. Digestaat is het mengsel van alle co-producten en de eventuele mest in de installatie.

Digestaat is een goede vervanger van kunstmest. Het voordeel van digestaat is dat het naast waardevolle mineralen ook organische stof bevat voor een vruchtbare landbouwgrond. Akkerbouwers kunnen het direct uitrijden op het land of het wordt gedroogd tot mestkorrels.

Dit proces draagt bij aan de stimulering van de kringloop landbouw.

Biogas binnen de kringlooplandbouw

  • Minder emissies tijdens het uitrijden en opslaan van mest
  • Biogas wordt een waardevolle energiebron
  • Digestaat als vervanger van kunstmest

Bekijk de video en krijg een helder beeld van hoe biogas deel uitmaakt van de kringlooplandbouw.

Portet Yke Roelevink - Business Developer

Heb je nog vragen over groen gas binnen jouw gemeente?

- Yke Roelevink -